আমলখি এবিধ ঔষধি গুণসম্পন্ন ফল। আমলখি ভিটামিন C সমৃদ্ধ৷ ভাৰতবৰ্ষৰ সকলো অঞ্চলতে ১৫০০ মিটাৰ উচ্চতা পৰ্যন্ত আমলখি গছ গজে৷ আমলখিৰ ঠাৰিডালৰ দুয়োফালে সৰু সৰু পাতবোৰ ঘনাই থাকে৷ বাৰিষাকালত আমলখি গছত ফুল আৰু ফল ধৰে৷ ফলবোৰ খৰালিকালতে পূৰঠ হয়৷ একজোপা গছতে পুংকেশৰ আৰু স্ত্ৰীফুল ফুলে৷ একজোপা গছত বহুতো ফল পোৱা যায়৷ ফলবোৰ গোলাকাৰ খাবলৈ টেঙা আৰু অলপ কেহা হয়৷ টেঙা জাতীয় আমলখিবোৰ প্ৰায় সকলো ৰোগ আৰোগ্য কৰাৰ ক্ষমতা আছে৷ ই আমাৰ শৰীৰ বিভিন্ন ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰা শক্তি বৃদ্ধি কৰে৷ এটা ভাল আমলখিয়ে এটা কুকুৰা কণী বা এগিলাছ গাখীৰতকৈ ভাল ফল দিয়ে৷ আমলখিয়ে শক্তি, মেধা আৰু স্বাস্থ্যবৰ্ধক৷ আমলখিৰ বীজত ফছফেটাইড পোৱা যায়৷ কেচাঁ আমলখি শীতলকাৰক,শক্তিকাৰক,চৰ্মৰোগনাশক আৰু মূত্ৰকাৰক ,জুলাপ, পেটৰ বিষ, ৰক্তক্ষৰণ আদি অনেক ৰোগ আৰু স্বাস্থ্য ৰক্ষাত উপকাৰী৷
বিভিন্ন ৰোগ আৰোগ্যত আমলখিৰ ব্যৱহাৰ তলত দিয়া হল-

১) মূৰ কামৰণিত: আমলখিৰ ৰখ বগা চন্দনৰ লগত মিহলি কৰি কপালত সানিলে মূৰৰ কামৰণি ভাল হয়৷

২) চুলি সৰা: কেইটামান আমলখি থেতেলিয়া এৰাতি মূৰত বান্ধি থলে চুলি সৰা বন্ধ হয়৷

৩) দৃষ্টি শক্তি বৃদ্ধিৰ কাৰণ: নিয়ামিয়াকৈ দুটা বা তিনিটা আমলখিৰ ৰখ মৌৰ লগত মিহলাই খালে দৃষ্টি শক্তি বৃদ্ধি হয়৷

৪) ছাল নিমজ কৰিবলৈ: প্ৰতিদিনে ৪/৫ টাকৈ আমলখি খালে অতি চমৎকাৰ ফল পোৱা যায়।

৫) পেটচলা ৰোগ: এই ৰোগ হলে আমলখি এটা থেতেলিয়াই নাড়ীৰ চাৰিওফালে প্ৰলেপ দি পিহি থোৱা আদাৰ লগত থলে আৰাম পোৱা যায়৷

৬) শৰীৰ ছাল নিমাজ কৰিবলৈ: যিসকলৰ ছাল খহটা তেওঁলোকে প্ৰতিদিনে চাৰি-পাচঁটা আমলখি খালে চমত্কাৰ ফল পোৱা যায়৷

৭) অকালতে চুলি পকা: অকালতে চুলি নপকিবৰ কাৰণে আৰু আয়ুস বৃদ্ধিৰ বাবে নিতৌ গা ধোৱাৰ আগতে ৪/৫ টা আমলখি পিহি মূৰত খানি ধুই দিব লাগে৷ আৰু আমলখিৰ ৰস মৌৰ লগত খালে আয়ুস বৃদ্ধি হয়৷

৮) গ্ৰীষ্ম কালত সূৰ্যৰ তাপৰ ফলত ক্ষতি হোৱা শৰীৰৰ অংগ-প্ৰত্যংগৰ ৰোগ নিৰামত ইয়াৰ ভূমিকা অতুলনীয়া৷

চিয়াঁহী, চেম্পু, চুলিত ঘঁহা তেল আদি প্ৰস্তত কৰাত আমলখি ব্যৱহাৰ কৰা হয়৷ দেহৰ সৌন্দৰ্য বৃদ্ধি কৰিবলৈ হলে ৫ গ্ৰাম আমলখি গুড়িত এচামু গৰুৰ ঘিউ ২ চামুচ মৌৰ জোলৰ লগত মিহলাই কেইদিনমান খাব লাগে৷ গতিকে আমাৰ খাদ্যৰ তালিকাত আমলখি থকা উচিত৷ মুঠতে ই এক অনন্য প্ৰাকৃতিক এণ্টি অক্সিডেণ্ট হিচাপে মানব দেহৰ নানা ৰোগ-ব্যাধি নিৰাময় আৰু প্ৰতিৰোধ উত্তম৷ মন কৰিবলগীয়া এইটো যে ইউৰিক এচিড আৰু তেজত অধিক পটাছিয়াম থকা আদি সমস্যাত ভোগা মানুহে আমলখি সেৱনৰ পৰা বিৰত থকাটো বাঞ্ছনীয়৷