ভাৰতত সৰ্বাধিক মন্দিৰ থকা দেশ বুলি কোৱা হয় কাৰণ ইয়াত বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক ৬,৪৮,৯০৭টা মন্দিৰ আছে। আমেৰিকা দ্বিতীয় স্থানত আছে, ইয়াতো বৃহৎ সংখ্যক মন্দিৰ অৱস্থিত। কিন্তু আজিলৈকে কোনেও শুনা নাছিল যে বিশ্বৰ আটাইতকৈ পুৰণি মন্দিৰটো মুছলমান দেশত অৱস্থিত।

বিশ্বৰ আটাইতকৈ পুৰণি মন্দিৰ কোনখন মুছলমান দেশত অৱস্থিত-

পুৰাতত্ত্ববিদসকলৰ মতে এই মন্দিৰটো ১১,৬০০ বছৰ পুৰণি। এই মন্দিৰটো সেই সময়ৰ পৰাই যেতিয়া পৃথিৱীত ধাতুৰ সঁজুলি আৰু মৃৎশিল্পৰ বিকাশ এতিয়াও হোৱা নাছিল এই মন্দিৰটো শিলা যুগৰ প্ৰায় ৬০০০ বছৰ আগৰ আৰু এই স্থানটো নৱপ্ৰস্তৰ যুগত প্ৰথম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

গোবেকলি টেপে এটা শিলৰ পাহাৰত নিৰ্মিত এটা কীৰ্তিচিহ্ন, কিন্তু শেহতীয়া তথ্য অনুসৰি ইয়াত এটা বসতি আছিল য’ত শস্যৰ বিস্তৃত সংৰক্ষণ, পানী যোগান আৰু অন্যান্য সঁজুলি আছিল। ইয়াত অৱস্থিত বহু স্তম্ভত বন্যপ্ৰাণীৰ কাপোৰ আৰু ভাস্কৰ্য্যৰে সজাই তোলা হৈছিল। ইয়াৰ বাহিৰেও ১৫ মিটাৰ উচ্চতা আৰু ৮ হেক্টৰ বহল আৰু ইয়াৰ চাৰিওফালে আন সৰু সৰু অট্টালিকা আৰু খনি।

গোবেকলি টেপে মন্দিৰৰ জৰীপ কেতিয়া কৰা হৈছিল?
এই মন্দিৰৰ জৰীপ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৯৬৩ চনত কৰা হৈছিল। ইয়াৰ পিছত জাৰ্মান প্ৰত্নতত্ত্ববিদ ক্লাউছ শ্বমিটে ইয়াৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰিবলৈ ১৯৯৪ চনত আৰু অধিক খনন আৰম্ভ কৰে যদিও ২০১৪ চনত তেওঁৰ মৃত্যুৰ পিছতো খনন কাম অব্যাহত থাকে। ২০১৮ চনত গোবেকলি টেপেক ইউনেস্ক’ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছিল। খান্দি থাকোঁতে পুৰাতত্ত্ববিদসকলে শিল আকৃতিৰ জন্তুৰ মূৰ, শিলেৰে নিৰ্মিত গাহৰিৰ মূৰ্তি, খোদিত শিলৰ খুঁটা ইত্যাদি উদ্ধাৰ কৰে। মন্দিৰৰ ৰূপত ভগৱান শিৱৰ ভগ্ন মূৰ্তি আৰু সিংহৰ চিন থকা মূৰ্তি পোৱা গৈছিল।