স্বাস্থ্য বিশেষজ্ঞসকলে প্ৰতিজন প্ৰাপ্তবয়স্ক প্ৰতিদিনে ২-৩ লিটাৰ পানী খোৱাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। কিন্তু, আয়ুৰ্বেদত খোৱাপানীৰ কিছু নিয়মো উল্লেখ আছে। আমাৰ প্ৰাচীন চিকিৎসা ব্যৱস্থা আয়ুৰ্বেদত খোৱাপানীৰ সময়ক অত্যন্ত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। চাণক্য নীতিয়েও কৈছে- ‘আজিৰ্নে ভেষজন ৱৰী, জেৰনে বৰি বলপ্ৰদম।’ ভোজনে চমৃতম ৱৰী, ভোজনান্তে বিশ্বপ্ৰদম’ অৰ্থাৎ বদহজমৰ সময়ত পানীয়ে ঔষধৰ দৰে কাম কৰে। যেতিয়া খাদ্য ভালদৰে হজম হয়, তেতিয়া পানীয়ে শক্তি দিয়ে। খাদ্য খোৱাৰ সময়ত অলপ পানী খালে অমৃত বুলি গণ্য কৰা হয়, কাৰণ ই খাদ্য গিলিবলৈ আৰু হজম কৰাত সহায় কৰে। কিন্তু খোৱাৰ লগে লগে পানী খোৱাটো বিষতকৈ কম নহয়।

আয়ুৰ্বেদিক বিশেষজ্ঞ আৰু গ্ৰন্থৰ মতে আমি যেতিয়া খাদ্য খাওঁ তেতিয়া ই পেটৰ ভিতৰৰ বিশেষ স্থানলৈ যায়, যাক “পেট” বুলি কোৱা হয়। ই আমাৰ শৰীৰৰ মাজত, বাওঁফালে নাভিৰ ওচৰত। পেটত মৃদু জুই, যাক আমি হজমৰ জুই বুলি ক’ব পাৰো। এই জুইয়ে খাদ্য হজম কৰাত সহায় কৰে। যেতিয়া আমি ভোক অনুভৱ কৰো তেতিয়া এই জুইয়ে আচলতে আমাক ইংগিত দিয়ে যে শৰীৰক এতিয়া শক্তিৰ প্ৰয়োজন। গাড়ীৰ পেট্ৰল শেষ হ’লে যেনেকৈ ৰিজাৰ্ভত আহে, একেদৰে শৰীৰেও ভোকৰ জৰিয়তে কয় যে এতিয়া খাদ্যৰ প্ৰয়োজন।

আপুনি নিশ্চয় উপলব্ধি কৰিছে যে আমি যেতিয়া অতি ভোকত থাকোঁ তেতিয়া যিকোনো খাদ্যৰ সোৱাদ আমাৰ বাবে সুস্বাদু হয় আৰু সহজে হজম হয়। পেটত থকা জুইয়ে প্ৰায় এঘণ্টা সময় খাদ্য হজম কৰাৰ কাম কৰে। এই এঘণ্টাৰ ভিতৰত যদি আমি আন কিবা খাওঁ বা ঠাণ্ডা পানী বহুত খাওঁ, তেন্তে এই জুই নিৰ্বাপিত হয়। যেনেকৈ জ্বলি থকা জুইত হঠাতে পানী ঢালি দিয়া হয়, ঠিক সেইদৰে পেটৰ জুইও ঠাণ্ডা হৈ পৰে। ইয়াৰ প্ৰভাৱ হ’ল খাদ্য সঠিকভাৱে হজম নহ’লে বহু প্ৰকাৰৰ ৰোগে শৰীৰত প্ৰভাৱ পেলাবলৈ আৰম্ভ কৰে।

– বদহজম হ’লে খাদ্য পেটত বহু সময় থাকি পচিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ইয়াৰ ফলত গেছ গঠন হয় আৰু ই বুৰবুৰণি বা আন কোনো ধৰণে ওলাই আহে। লগতে পেটটো গধুৰ অনুভৱ হয়। গতিকে খোৱাৰ লগে লগে পানী খোৱাটো বিষৰ দৰে। ঋষি আৰু ঋষিসকলে বহু আগতেই এই কথা কৈছিল আৰু বিজ্ঞানীসকলেও বিশ্বাস কৰে।
– বৈজ্ঞানিক দৃষ্টিকোণৰ পৰা বুজিলে আমি খাদ্য খোৱাৰ সময়ত হজমৰ বাবে পেটত এচিড আৰু এনজাইম গঠন হয়। তাৰ লগে লগে আমি যদি বিশেষকৈ বৃহৎ পৰিমাণে পানী খাওঁ তেন্তে ই পাচনতন্ত্ৰৰ ৰস পাতল কৰি পেলায়। ইয়াৰ বাবে খাদ্য সঠিকভাৱে হজম নোহোৱাত বদহজম, গেছ, এচিডিটি আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।

বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, আহাৰ খোৱাৰ পিছত এঘণ্টালৈকে একো নাখাব বা পান কৰিব নালাগে। ইয়াৰ ফলত পেটৰ জুইয়ে নিজৰ কাম আৰামত কৰিব পাৰে আৰু খাদ্য ভালদৰে হজম হৈ শৰীৰক শক্তি প্ৰদান কৰে।