যকৃতৰ ক্ষতিৰ কথা ভাবিলে প্ৰায়ে মদ্যপানেই প্ৰথমে মনলৈ আহে। কিন্তু আন বহু কাৰকে আপোনাৰ যকৃতৰ নীৰৱে ক্ষতি কৰিব পাৰে। এইবোৰত প্ৰায়ে দেখা পোৱা লক্ষণবোৰ ডাঙৰ ক্ষতি নোহোৱালৈকে অনুভৱ কৰা নহয়।
যকৃতৰ ক্ষতি হোৱাৰ কাৰণ-
১) অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্য আৰু মেদবহুলতা
অতিমাত্ৰা প্ৰচেছড খাদ্য, চেনিযুক্ত পানীয়, আৰু উচ্চ চৰ্বিযুক্ত খাদ্য সেৱন কৰিলে নন-এলক’হলিক ফেটি লিভাৰ ডিজিজ (NAFLD) হ’ব পাৰে। এই অৱস্থাৰ ফলত যকৃতত চৰ্বি জমা হয়, যাৰ ফলত সময়ৰ লগে লগে প্ৰদাহ আৰু আনকি চিৰ’ছিছও হ’ব পাৰে। মেদবহুলতা বৃদ্ধিৰ লগে লগে এন এ এফ এল ডি যকৃতৰ অন্যতম সাধাৰণ বিকাৰ হৈ পৰিছে।
২) ভাইৰেল হেপাটাইটিছ
হেপাটাইটিছ বি আৰু হেপাটাইটিছ চি সংক্ৰমণ বিশ্বজুৰি দীৰ্ঘদিনীয়া যকৃতৰ ৰোগৰ প্ৰধান কাৰণ। এই ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণ প্ৰায়ে বছৰ বছৰ ধৰি নিয়ন্ত্ৰণহীন হৈ থাকে, যাৰ ফলত নিৰৱে ক্ষতি হয়। টিকাকৰণ (হেপাটাইটিছ বিৰ বাবে), নিয়মীয়া পৰীক্ষা, আৰু নিৰাপদ পদ্ধতি যেনে বীজাণুমুক্ত বেজী ব্যৱহাৰ কৰা আৰু নিৰাপদ যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা আদিয়ে এই সংক্ৰমণসমূহ প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৩) বিষনাশক আৰু ঔষধৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰ
পেৰাচিটামল (এচিটামিনোফেন)ৰ দৰে অভাৰ-দ্য-কাউণ্টাৰ পেইন কিলাৰ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰিলে যকৃতৰ বাবে ক্ষতিকাৰক হ’ব পাৰে, বিশেষকৈ অধিক মাত্ৰাত বা মদৰ সৈতে মিহলি কৰিলে যকৃতৰ বাবে ক্ষতিকাৰক হ’ব পাৰে। কিছুমান বনৌষধি পৰিপূৰক আৰু অত্যধিক ভিটামিন এ গ্ৰহণেও যকৃতৰ বিষক্ৰিয়াত অৰিহণা যোগাব পাৰে। দীৰ্ঘদিন ধৰি ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগতে সদায় চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ ল’ব লাগে।
৪) বিষাক্ত পদাৰ্থ আৰু প্ৰদূষক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শত
ঔদ্যোগিক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, কীটনাশক আৰু আনকি ঘৰুৱা চাফাই সামগ্ৰীতো বিষাক্ত পদাৰ্থ থাকে যিবোৰ ছালৰ মাজেৰে উশাহ ল’লে বা শোষিত হ’লে যকৃতত টান পৰিব পাৰে। ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শ হ্ৰাস কৰি জৈৱিক সামগ্ৰী বাছি ল’লে বিপদ হ্ৰাস পাব পাৰে।
যকৃত কেনেকৈ সুৰক্ষিত ৰাখিব?
১) সতেজ ফলমূল, শাক-পাচলি আৰু গোটা শস্যৰ সৈতে সুষম আহাৰ গ্ৰহণ কৰক।
২) সুস্থ ওজন বজাই ৰাখিবলৈ নিয়মিতভাৱে ব্যায়াম কৰিব লাগে।
৩) ড্ৰাগছ সেৱন সীমিত কৰক আৰু আত্ম-চিকিৎসা পৰিহাৰ কৰক।
৪) হেপাটাইটিছ বিৰ প্ৰতিষেধক লব লাগে
৫) সংক্ৰমণ ৰোধ কৰিবলৈ বেজী আৰু ৰেজাৰ ভাগ-বতৰা কৰাটো এৰক।
৬) শৰীৰত পানীৰ অভাৱ হ’বলৈ নিদিব আৰু মদ্যপানৰ পৰা সম্পূৰ্ণৰূপে বিৰত থাকিব।